سنگ
های ساختمانی به آن دسته از سنگ ها اطلاق می شود که به هر شکل و اندازه،
با تغییر شکل فیزیکی یا بدون تغییر در یکی از قسمت های ساختمان مثل پی،
کف،دیواره و نمای ساختمان ها، سنگفرش جاده ها و محوطه ها، دیواره پل ها،
دیواره های آب برگردان رودخانه های کنار شهرها، ساختمان های زیرزمینی و
غیره به کار می روند. این سنگ ها را می توان به دو گروه تقسیم نمود: سنگهای
زیربنایی و سنگ های تزیینی و نما،
سنگ های ساختمانی به صورت خورده
سنگ، لاشه (سنگ تراشیده)،مالن (سنگ تراشیده و چکش خورده)،تخته سنگ صیقلی
(سنگ نما و تزیینی) به کار برده می شوند، اغلب این سنگها به همان شکل به
دست آمده از واریزه های کوه ها و معادن و یا با تغییر شکل (با ابزارهای
مختلف) در پی ها، سنگفرش کوچه و خیابان و محوطه ها و غیره به کار می
روند.تغییر شکل سنگها به صورت خرد کردن،بریدن و غیره می باشد و به دلیل
اینکه کارزیادی روی آنها صورت نمی گیرد در قسمت های اصلی و نگهدارنده
ساختمان یا راه یا سد و پل و دیواره به کار می روند لذا با عنوان سنگ های
زیربنایی نامیده می شوند،سنگی که در ساختمان مصرف می شود باید سالم باشد و
پوسیدگی نداشته باشد، سنگی که در زیربنای راه و درون ساختمان مصرف می شود
باید وزن فضایی بیش از 5/1 تن بر متر مکعب و تاب فشاری بیش از 40
مگاپاسکال داشته باشد، سنگی که در نمای ساختمان مصرف می شود باید در برابر
اثرهای جوی پایداری کند، آب در آن نشست نکند و اثر فیزیکی و شیمیایی نداشته
باشد در آب وا نرود و با آب ترکیب نشود. سختی آن کمتر از 3،مقاومت فشاری
آن کمتر از 80 مگاپاسگال و وزن فضایی آن کمتر از 2 تن به متر مکعب
نباشد،سنگی که در سنگفرش راه صرف شود باید سخت باشد، آب جذب نکند که در
هوای سرد یخ بزند، ساییدگی آن کم باشد، و لاستیک چرخ غلتان را نساید و تاب
ضربات آن زیاد باشد تا چرخ غلتان کوبنده آن را خرد نکند،سنگ سخت برای پی
سازی ساختمان ،زیر سازی راه و راه آهن مصرف می شود.
سنگهای ساختمانی شامل سنگهای رسوبی (عمدتا آهکی)سنگهای آذرین(آتشفشانی و نفوذی) و توف می باشد.
سنگهای
آهکی و رسوبی به دلیل فراوانی شان درطبیعت و همچنین سهولت استخراج و سهولت
تغییر شکل به نسبت سنگ های آذرین بیشتر مصرف می شوند. برای سنگفرش محوطه
منازل و کف اتاق ها بیشتر از انواع سنگ های توف و یا گرانیتی (و گاهی آهکی)
استفاده می شود. از توف های سبز و سیاه و خاکستری و قهوه ای به شرطی که
دارای تخلخل کم باشند در پی ساختمان و دیوارهای بلند و پهن و از سنگهایی با
تخلخل بیشتر معمولا در پله و کف حیاط و به عنوان قرنیز استفاده می شود.
برای سنگهای تزیینی از سنگهایی استفاده می شود که صیقل پذیر بوده و دارای
استحکام لازم باشند. این نوع سنگ ها در اندازه های مختلف بریده می شوند و
بعد از ساب و صیقل، در قسمت هایی از بنا که در معرض دید باشد به کار می
روند ، از جمله این سنگها، سنگ های آذرین درونی از قبیل گرانیت،
گرانودیوریت،گابروسینیت) و از سنگهای آذرین بیرونی (مثل بازالت،آندریت) و
از سنگهای رسوبی،سنگهای آهکی که به دلیل زیبایی ظاهری در انواع مختلف بیشتر
مورد توجه هستند و همچنین ماسه سنگها و کنگلومرا می باشند